MUHASEBE DERSİ 1

Bir önceki makalemde Kasa Hesap planının işleyişini anlatmıştım. Bu makalemde ise Alınan Çeklerin işleyişini

anlatacağım

101. Alınan Çekler
Gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çekler bu hesapta takip edilir

İşleyişi

Hesap, alınan çeklerin yazılı değerleri ile borçlandırılıp, bankaya tahsile verildiğinde veya üçüncü kişilere ciro edildiğinde alacaklandırılır.

Karşılıksız çıkan çekler; işleme konulmadan iade edildiğinde, keşide eden kişiye veya cirantasına geri verildiği takdirde cari hesabına aktarılır.

Karşılıksız çıkan çekler kanuni takibe alındığı takdirde 128 no.lu Şüpheli Ticari Alacaklar hesabına aktarılır.

Dövizli çekler dönem sonlarında Maliye Bakanlığınca ilan olunan T.C Merkez Bankası döviz alış kurları üzerinden değerlendirilir.

Alınan Vadeli Çekler :

Kural olarak çek görüldüğünde ödenmesi gereken bir kambiyo senedidir. (T.Ticaret Kanunu md. 692)

Ancak, uygulamada yasal zemini olup olmadığına bakılmaksızın vadeli çek düzenlenmekte ve ticari itimada dayanılarak kullanılmaktadır. Bu fiili gerçekten hareketle Sermaye Piyasası Kurulu da mevzuatında buna yer vermiş bulunmaktadır.

Hesap planında 101 no.lu hesap alınan çeklere tahsis edilmiştir. Vadeli/Vadesiz tüm çekler 101 no.lu hesap altında izlenir. Ancak, dönem sonlarında portföyde bulunan vadeli çekler ile teminata verilmiş olan vadeli çekler, 121 no.lu Alacak Senetleri hesabına aktarılır.

Alınan vadeli çeklere Reeskont uygulanmaz.












Tahsil – Tediye Örnekleri

(A ) işletmesi 01.04.2010 tarihinde (B) müşterisinden alacağına istinaden 10.000 TL tutarında 05.05.2010 vadeli çek tahsil etmiştir.


----------------------- 01.04.2010 ------------------------

101 Alınan Çekler 10.000
Portföydeki Çekler

120 Alıcılar 10.000
(B) Alıcılar

------------------------- / ------------------------------------

Değerleme Örnekleri

Kasa Hesabından farklı olarak Alınan Çekler hesabında yer alan döviz’li çeklerimiz Maliye Bakanlığınca ilan olunan TC.Merkez Bankası döviz alış kurları üzerinden değerlendirilir.

Örnek:1

(C) İşletmesi 05.04.2010 tarihinde (D) müşterisinden alacağına istinaden 05.06.2010 vadeli dolar çeki tahsil etmiştir. Çek tutarı 10.000 USD ( Tahsil edildiğindeki TC.MB Döviz Alış Kuru 1.50 TL’dir).Çek bankaya aynı gün takasa verilmiştir.Çek vadesi geldiğinde tahsil edilmiştir.(Tahsil tarihindeki TC.MB Döviz Alış Kuru 1,55 TL’dir)

05.06.2010 TL Değeri = 10.000 x 1,55 = 15.500 TL (Değerlenmiş Tutar)
05.04.2010 TL Değeri = 10.000 x 1,50 = 15.000 TL (Mizan Değeri)
-----------
Kambiyo Karı = 500 TL

----------------------- 05.04.2010 ------------------------------

101 Alınan Çekler 15.000
Portföydeki usd Çekleri 10.000

120 Alıcılar 15.000
(B) Alıcılar 10.000 usd

----------------------------------- / --------------------------------------------------


----------------------- 05.04.2010 ------------------------------

101 Alınan Çekler 15.000
Tahsildeki usd Çekleri 10.000

101 Alınan Çekler 15.000
Portföydeki usd Çekleri 10.000


----------------------------------- / --------------------------------------------------


----------------------- 05.06.2010 ------------------------------

102 Bankalar 15.500
Tahsildeki usd Çekleri 10.000

101 Alınan Çekler 15.500
Tahsildeki usd Çekleri 10.000


----------------------------------- / --------------------------------------------------

----------------------- 05.06.2010 ------------------------------

101 Alınan Çekler 500
Tahsildeki usd Çekleri 10.000

646 Kambiyo karları 500
Tahsildeki usd Çekleri 10.000

----------------------------------- / --------------------------------------------------


Envanter

Yıl sonu veya değişik zamanlarda yapılan çek kontrolleri ( envanter listesi ) ile muhasebe kayıtları arasında bir farklılık oluşması halinde çıkan fark özelliğine göre Sayım ve Tesellüm Noksanları veya Fazlaları hesabında takip edilir.

Not – 1 : Alınan Çek noksanlığının sebebi tespit edilemiyorsa VUK gereği KKEG olarak kayıtlara alınmalıdır.
Not – 2 : Alınan Çek fazlalığının sebebi tespit edilemiyorsa VUK gereği Diğer Olağan Dışı Gelirler olarak kayıtlara alınmalıdır